Spadki / Uznanie za zmarłego
Obligatoryjny załącznik do każdego wniosku o stwierdzenie nabycia spadku stanowi akt zgonu spadkodawcy. Co jednak zrobić, jeżeli osoba zaginęła i istnieje domniemanie, że nie żyje, brakuje jednak oficjalnego potwierdzenia tego faktu? W takiej sytuacji może się okazać konieczne przeprowadzenie sądowego postępowania o uznanie osoby za zmarłą.
Zgodnie z art. 29 Kodeksu Cywilnego istnieją dwie przesłanki uznania osoby za zmarłą:
-
Pierwszą z nich stanowi zaginięcie osoby fizycznej.
Uwaga! Kodeks nie precyzuje pojęcia osoby "zaginionej". Pojęcie to rozumie się zatem potocznie, tj. jako osobę, co do której brak jest jakichkolwiek informacji co do tego, czy żyje, czy zmarła.
-
Drugą - upływ określonego przez ustawodawcę czasu, który stanowi dziesięć lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości zaginiony jeszcze żył.
Uwaga! Mając na względzie, że ustawodawca nakazuje liczyć termin 10 lat od końca roku kalendarzowego, należy przyjąć, że 10-letni termin rozpoczyna swój bieg zawsze 1 stycznia następnego roku kalendarzowego, w stosunku do tego, w którym mieliśmy o zaginionym ostatnią wiadomość.
Od powyższej zasady istnieje jednak szereg wyjątków, a mianowicie:
-
Jeżeli w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończyłby 70 lat, do uznania za zmarłego wystarczy upływ pięciu lat lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości zaginiony jeszcze żył.
-
Uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w któym zaginiony ukończyłby 23 lata.
Kto może zgłosić wniosek o uznanie za zmarłego?
Zgodnie z art. 527 kpc wniosek o uznanie za zmarłego może złożyć każdy zainteresowany, tj. Każdy czyich praw dotyczy wynika postępowania (np potencjalny spadkobierca).
Kiedy najwcześniej można złożyć wniosek o uznanie za zmarłego?
Wniosek o uznanie za zmarłęgo można zgłosić nie wcześniej niż na rok przed końcem terminu, po upływie którego zaginiony może być uznany za zmarłego.
Jaki sąd jest właściwy do złożenia wniosku o uznanie za zmarłego?
W sprawach o uznanie za zmarłęgo właściwy jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania zaginionego.
Czy od wniosku o uznanie za zmarłego jest pobierana opłata?
Tak – składając wniosek należy od niego uiścić opłatę w kwocie 40 zł na rachunek bankowy sądu, do którego składany jest wniosek, albo znakami opłaty sądowej.
Co zrobić w przypadku, jeżeli okaże się, że osoba uznana sądownie za zmarłą jednak żyje?
W takim przypadku należy złożyć do sądu, który wydał postanowienie o uznaniu za zmarłego wniosek o uchylenie postanowienia. Zgodnie z art. 542 kpc w razie przeprowadzenia dowodu, że osoba uznana za zmarłą pozostaje przy życiu, sąd postanowienie uchyli. Wniosek może złożyć każdy zainteresowany.